In dit artikel neem ik jullie mee naar het plaatsje Gränna, dat gelegen is in de regio Småland in het zuiden van Zweden. Gränna ligt aan het Vätternmeer, het op één na grootste meer van Zweden. Het vormt de bakermat van de wit-rood gestreepte zuurstokken, of ‘polkagris’ in het Zweeds, en is daarmee hét snoepdorp bij uitstek. Daarnaast is Gränna het geboortedorp van de moedige ontdekkingsreiziger Salomon August Andrée, die in 1897 naar de Noordpool vertrok met een luchtballon. Hoe dat afgelopen is, lees je verder in het artikel.
Het verhaal achter de zuurstokken
Het was Amalia Eriksson die van Gränna een snoepdorp maakte, een Zweedse vrouw die er plots alleen voor kwam te staan met haar dochtertje nadat haar man stierf. Toen haar dochter een verkoudheid te pakken had, maakte Amalia zelf een ‘medicijn’ waarbij ze pepermunt-olie ging mengen met suiker en azijn. En zo ontstond de ‘polkagris’! In 1859 kreeg Amalia de toestemming om haar pepermuntsnoepjes te verkopen, hetgeen destijds niet vanzelfsprekend was. Ze opende een winkel in Gränna en werd één van de eerste vrouwelijke ondernemers in Zweden. Een straffe madam! De snoepjes werden een gewilde lekkernij in de regio en ver daarbuiten en zijn nu een populair snoepgoed, vooral tijdens de kerstdagen.
Als een kind in een snoepwinkel
Nu, meer dan 150 jaar later, wordt er nog steeds ‘polkagris’ gemaakt in Gränna. En dan gaat het niet alleen om de wit-rode zuurstok met pepermuntsmaak. Doorheen de tijd vestigden er zich meer en meer snoepmakers langs de Brahegatan, de hoofdstraat in Gränna, en kwamen er tal van variëteiten op de markt. In bijna alle snoepwinkels kan je toekijken hoe de zuurstokken gemaakt worden. Voor mij sprong de winkel Polkapojkarna ertussenuit, omwille van het rustieke interieur van de shop en de vriendelijkheid van het personeel. Bovendien produceren ze er heel wat bijzondere variëteiten. Zo vind je er zuurstokken met colasmaak (yes please!) maar ook gedurfde smaken zoals Aperol Spritz en Mojito.
Andrées Poolexpeditie: met een luchtballon naar de Noordpool
Salomon August Andrée, een Zweedse technicus geboren in Gränna, was erg avontuurlijk ingesteld. Hij vatte het plan om met een luchtballon naar de Noordpool te reizen en liet een nieuwe luchtballon bouwen om de expeditie te volbrengen. De luchtballon werd de ‘Örnen’ genoemd, ofwel ‘de adelaar’.
Hoewel de media zeer sceptisch tegenover de expeditie stond, bleef Andrée erin geloven. Samen met nog 2 andere mannen begon hij in juli 1897 aan de tocht. Ze vertrokken vanuit Spitsbergen, maar al snel liep het fout. Er gingen een aantal touwen verloren die de vlieghoogte- en richting moesten bepalen en de ballon werd in ongewenste richtingen gestuurd door de wind. De ballon strandde uiteindelijk op het ijs, nabij Spitsbergen. Wat een ontdekkingstocht moest worden, werd helaas een harde overlevingstocht. De mannen verplaatsten zich verder met een slee, in de hoop een depot te bereiken. Ze jaagden op ijsberen om te kunnen overleven. In oktober bereikten ze het barkoude Kvitøya, een onbewoond eiland in de Arctische oceaan. Hier werden in 1930 de lichamen van de drie mannen gevonden, alsook hun materiaal.
In Gränna is er een museum gevestigd waar je meer te weten komt over deze moedige expeditie. Het materiaal dat gevonden werd, waaronder kleren en dagboeken, wordt er tentoongesteld. Heel boeiend! De toegangsprijs voor een volwassene bedraagt 70 SEK (wat overeenkomt met ongeveer 7 euro).
Vätternmeer
Gränna is gelegen aan de oevers van het Vätternmeer, het op één na grootste meer van Zweden. Vanaf de hoofdstraat is het slechts een korte wandeling naar de haven, van waar je een veerboot kan nemen naar het eiland Visingsö. Dichtbij de haven is er een camping gelegen.
